معرفی قطعات برد موبایل و روش شناسایی آن ها

شناخت قطعات برد موبایل یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعاتی است که همه تعمیرکاران موبایل باید تسلط کافی را بر آن داشته باشند. در این مقاله از سری مقالات آموزش تعمیر موبایل آموزشگاه زانکو، قطعات برد موبایل را معرفی کرده و روش شناسایی آن ها را به شما عزیزان آموزش می دهیم.

در صورتی که تعمیرکار موبایل هستید یا قصد دارید با شرکت در دوره های آموزش تعمیرات موبایل وارد بازار کار تعمیرات موبایل شوید، این مقاله برای شما بسیار کاربردی خواهد بود.

در گوشی های موبایل از قطعات و اجزای الکترونیکی فراوانی استفاده شه است. این قطعات و اجزا را می توان به دو دسته عمده قطعات بزرگ و قطعات کوچک تقسیم کرد. در این مقاله به هر کلیه قطعات برد موبایل و عملکرد آن ها می پردازیم.

یکی از مهم ترین مباحث در دوره های آموزش تعمیرات موبایل، آموزش شناسایی قطعات برد موبایل و شناخت عملکرد آن ها است. توجه داشته باشید که کلیه برد های الکترونیکی گوشی های موبایل را می توان به دو دسته تقسیم کرد: 1) بخش شبکه و 2) بخش پاور. گوشی های هوشمند مدرن یک بخش اختصاصی برای صدا هم دارند. در تصویر زیر می توانید بلوک دیاگرام یک گوشی موبایل را مشاهده کنید.

اهمیت شناخت قطعات برد موبایل

اکر قصد یادگیری تعمیرات برد موبایل را دارید، پیش از آن که سراغ خواندن شماتیک و سولوشن گوشی موبایل بروید، ابتدا باید طراحی برد مدار چاپی موبایل را بشناسید و بتوانید قطعات و اجزای اصلی برد موبایل و دیاگرام گوشی را شناسایی کنید. شناسایی قطعات خارجی و داخلی گوشی های اپل، سامسونگ، شیائومی، هواوی و سایر گوشی ها کار سختی نیست.

در بلوک دیاگرام گوشی می توانید قطعات بزرگ یک گوشی را مشاهده کنید.

قطعات برد موبایل و عملکرد آن ها (قطعات بزرگ)

در این قسمت کلیه قطعات بزرگ برد موبایل را معرفی کرده و کارکرد آن ها را توضیح می دهیم. با توجه به تصویر قطعه می توانید آن را روی برد گوشی تشخیص دهید.

1. سوئیچ آنتن

سوئیچ آنتن را می توانید در بخش شبکه برد موبایل پیدا کنید. این سوئیچ از بخش های فلزی و غیرفلزی ساخته شده است. سوئیچ آنتن در مجموعه های GSM به رنگ سفید و در مجموعه های CDMA به رنگ فلز طلایی دیده می شود.

کار سوئیچ آنتن جستجو برای پیدا کردن شبکه و سپس دریافت سیگنال است. در صورت خرابی سوئیچ آنتن، گوشی مشکل شبکه پیدا کرده و آنتن نمی دهد.

2. PFO

این قطعه کنار سوئیچ آنتن در بخش شبکه برد موبایل قرار دارد و به آن P.A یا تقویت کننده پاور هم می گویند.

عملکرد P.F.O فیلتر  و تقویت فرکانس های شبکه و انتخاب شبکه خانگی است. اگر این قطعه خراب شود گوشی مشکل شبکه پیدا می کند. در صورت اتصال کوتاه در این قطعه گوشی روشن نمی شود.

3. آی سی شبکه یا RF

آی سی شبکه یا RF در برد موبایل کنار PFO در بخش شبکه برد قرار دارد. به آی سی شبکه، پردازنده سیگنال RF هم می گویند.

عملکرد آی سی شبکه انتقال و دریافت امواج صوتی و رادیویی مطابق با دستورات دریافتی از سی پی یو است. در صورتی که آی سی RF خراب شود، گوشی مشکل شبکه پیدا می کند. ممکن است در بعضی موارد گوشی اصلا روشن نشود.

4. کریستال نوسان ساز

کریستال نوسان ساز کنار PFO در بخش شبکه برد گوشی قرار دارد. به این قطعه کریستال شبکه هم می گویند. جنس کریستال شبکه از فلز است.

عملکرد کریستال نوسان ساز گوشی تولید فرکانس هنگام برقراری تماس خروجی است. در صورتی که این قطعه خراب شود نمی توانید با گوشی به کسی زنگ بزنید و گوشی آنتن نمی دهد.

5. VCO

این قطعه هم در بخش شبکه برد موبایل در کنار آی سی شبکه قرار گرفته است. کار آن ارسال زمان، تاریخ و ولتاژ به آی سی RF و سی پی یو است. VCO بعد از دریافت فرمان از سی پی یو، فرکانس هم تولید می کند.

اگر VCO خراب شود، گوشی آنتن نمی دهد و خطای Call End یا Call Failed را نشان می دهد.

6. فیلتر RX

این قطعه نیز از جمله قطعاتی است که در بخش شبکه برد موبایل قرار دارند. کار آن فیلتر کردن فرکانس هنگام تماس های ورودی است. اگر فیلتر RX خراب شود، زمانی که گوشی زنگ می خورد مشکل شبکه پیدا می کند. یعنی مشکل شبکه هنگام تماس های ورودی.

7. فیلتر TX

فیلتر TX در بخش شبکه برد گوشی قرار دارد و کار آن فیلتر فرکانس هنگام تماس های خروجی است. در صورتی که این قطعه خراب شود، گوشی هنگام تماس های خروجی مشکل شبکه پیدا میک ند.

8. رام ROM

رام گوشی در بخش پاور برد موبایل قرار گرفته و کار آن بارگذاری سیستم عامل موبایل است. اگر این قطعه خراب شود گوشی مشکل نرم افزاری پیدا کرده و روشن نمی شود.

9. رم RAM

رم در بخش پاور برد موبایل قرار گرفته و کار آن ارسال و دریافت فرمان از سیستم عامل گوشی است. در صورتی که رم خراب شود گوشی مشکل نرم افزاری پیدا کرده و دائما هنگ می کند و حتی ممکن است خاموش شده و دیگر روشن نشود.

10. آی سی فلش

آی سی فلش یکی از انواع آی سی های موبایل است که در بخش پاور برد گوشی قرار دارد و آی سی EEPROM و آی سی حافظه هم نامیده می شود. نرم افزار و شماره IMEI یا شماره سریال گوشی در آی سی فلش نصب شده اند.

در صورت خرابی آی سی حافظه یا همان آی سی فلش، گوشی به درستی کار نمی کند و ممکن است روشن نشود.

11. آی سی پاور

آی سی پاور هم یکی از قطعات موجود در بخش پاور برد موبایل است. اطراف این آی سی تعداد زیادی قطعات ریز که عمدتا خازن SMD هستند قرار گرفته اند. قطعه RTC هم کنار آی سی پاور است.

کار آی سی پاور دریافت پاور از باتری و ارسال آن به کلیه قطعات گوشی است. در صورت خرابی آی سی پاور گوشی روشن نخواهد شد.

12. آی سی شارژ

آی سی شارژ را در برد گوشی می توانید در کنار R22 پیدا کنید. این آی سی جریان برق را از شارژر گرفته و باتری را شارژ می کند.

در صورتی که آی سی شارژ گوشی خراب شود، باتری مشکل شارژ شدن پیدا می کند و ممکن است گوشی اصلا شارژ نگیرد. اگر اتصال کوتاه پیدا کند، گوشی روشن نمی شود.

13. کریستال RTC

این قطعه که شکل مستطیلی دارد را می توانید در بخش پاور برد گوشی در کنار آی سی پاور پیدا کنید. کار کریستال RTC در گوشی کمک به اجرای تاریخ و ساعت است. در صورت خرابی RTC ساعت و تاریخ گوشی حذف می شود و حتی ممکن است گوشی روشن نشود.

14. سی پی یو

سی پی یو (CPU) یا واحد پردازنده مرکزی نیز در قطعه پاور برد گوشی قرار دارد. نام های دیگر سی پی یو عبارتند از MAD IC، RAP IC، و UPP. سی پی یو بزرگترین آی سی در برد PCB گوشی های موبایل است و ظاهر آن با سایر آی سی ها متفاوت است.

کار سی پی یو در گوشی کنترل کلیه بخش های موبایل است. در صورتی که سی پی یو خراب شود گوشی روشن نخواهد شد.

15. آی سی لاجیک یا UI

مکان قرارگیری این آی سی روی برد گوشی متغیر است. آی سی لاجیک که 20 پین یا پایه دارد آی سی UI یا آی سی رابط هم نامیده می شود.

کار آی سی UI کنترل زنگ، ویبره و چراغ ال ای دی گوشی است. از این رو وقتی آی سی UI خراب شود، زنگ، ویبره و چراغ ال ای دی گوشی به خوبی کار نخواهد کرد.

16. آی سی صدا

آی سی صدا که در بخش پاور برد موبایل قرار گرفته، آی سی Cobba یا آی سی Melody هم نامیده می شود. این قطعه همانطور که از نامش مشخص است اسپیکر و میکروفون گوشی را کنترل می کند.

اگر آی سی صدا خراب شود، اسپیکر و میکروفون گوشی به درستی کار نخواهند کرد و احتمال روشن نشدن گوشی هم وجود دارد.

17. نقطه آنتن

به محل اتصال آنتن، نقطه آنتن می گویند. نقطه آنتن معمولا در بالای برد موبایل قرار دارد.

قطعات برد موبایل و عملکرد آن ها (قطعات کوچک)

در این بخش به معرفی قطعات کوچک روی برد موبایل و عملکرد، روش شناسایی و خرابی آن ها می پردازیم.

روی برد الکترونیکی یا PCB موبایل از تعداد زیادی قطعات الکترونیکی کوچک استفاده شده است که یادگیری آن ها برای افرادی که می خواهند وارد کار تعمیرات موبایل شوند ضروری است. در صورتی که هدف شما یادگیری تخصصی و دقیق تعمیرات موبایل است باید بتوانید این قطعات و اجزای الکترونیکی کوچک را در برد تشخیص دهید و عملکرد هر یک از آن ها را بدانید. اگر قواعد اساسی برد را بدانید، شناسایی این قطعات کوچک روی برد موبایل راحت است. همچنین به آسانی می توانید تشخیص دهید که اگر این قطعات خراب شدند برای تعمیر آن ها چه کار باید بکنید.

اکثر قطعات کوچک به کار رفته روی برد موبایل از نوع SMD هستند. برای آشنایی بیشتر با قطعه شناسی SMD موبایل کلیک کنید.

1. سیم پیچ بوست

اندازه سیم پیچ بوست کمی از سلف بزرگتر است. این قطعه رنگ سیاه رنگ است و به شکل یک دکمه بزرگ به نظر میرسد. کار سیم پیچ بوست افزایش جریان است و اگر خراب شود باید آن را تعویض کنید.

2. سلف

سلف در قسمت های مختلف برد گوشی به کار می رود و اشکال و اندازه های متفاوت دارد. سلف معمولا در دو رنگ دیده می شود: سیاه و سفید یا آبی و سفید. کار سلف فیلتر و کاهش جریان و ولتاژ است.

3. خازن

در گوشی های موبایل سه نوع خازن پیدا می شود:

1. خازن غیر الکترولیتی: این خازن در بخش های مختلف برد گوشی به کار می رود. ارتفاع آن کمی از مقاومت تراشه ای بلند تر است. این نوع خازن در رنگ های خاکستری، زرد یا قهوه ای دیده می شود و سمت مثبت و منفی ندارد. کار خازن غیر الکترولیتی فیلتر کردن جریان DC است.
2. خازن الکترولیتی: این خازن هم در بخش های مختلف برد گوشی به کار می رود. اندازه آن از خازن غیرالکترولیتی بزرگتر است و در دو رنگ نارنجی با نوار قهوه ای یا مشکی با نوار سفید دیده می شود. سمتی که نوار رنگی دارد مثبت و سمت دیگر منفی است. کار خازن الکترولیتی فیلتر و ذخیره جریان است.
3. خازن شبکه ای: این خازن در همه بخش های برد گوشی به کار رفته و از دو یا چند خازن غیر الکترولیتی ساخته می شود.

4. کوپلر

این قطعه الکترونیکی را می توانید در بخش شبکه برد موبایل پیدا کنید. کوپلر سیاه یا سفید رنگ است و 6 پین دارد که به سمت داخل خم شده اند. کار کوپلر فیلتر کردن شبکه است. در صورتی که کوپلر خراب شود، گوشی آنتن نخواهد داشت.

5. دیود

دیود ها 4 نوع دارند:

1. دیود رکتیفایر یا یکسوساز: سیاه رنگ است و جریان AC را به جریان DC تبدیل می کند. این دیود جریان را در یک جهت عبور می دهد و به جریان اجازه عبور در جهت معکوس را نمی دهد.
2. دیود ال ای دی: LED مخفف کلمه Light Emitting Diode یا دیود نور گسیل (ساطع کننده نور) است. دیود ال ای دی را می توانید در رنگ های سفید یا زرد بیابید. وظیفه ال ای دی همانطور که از نامش پیداست ساطع کردن نور است.
3. دیود زنر: دیود زنر در بخش شارژ برد موبایل به کار رفته است. این دیود جریان را فیلتر کرده، به حداقل رسانده و منتقل می کند. دیود زنر به عنوان یک رگولاتور ولتاژ عمل می کند. دیود زنر ظرفیت ثابت دارد مثل 4 ولت، 6 ولت، 8 ولت و غیره.

   

    

4. فوتو دیود (Photo Diode): از فوتو دیود برای اشعه فروسرخ استفاده می شود و کار آن دریافت اشعه فروسرخ است.

6. رگولاتور

رگولاتور را تنظیم کننده یک قطعه الکترونیکی است که از آن در همه بخش های برد گوشی استفاده شده است. این قطعه سیاه رنگ است و 5 یا 6 پایه دارد. کار رگولاتور فیلتر کردن و تنظیم ولتاژ است.

7. مقاومت

در برد موبایل از دو نوع مقاومت استفاده می شود:

1. مقاومت تراشه ای: این مقاومت را می توان در همه بخش های برد گوشی پیدا کرد. رنگ آن مشکی است البته در بعضی گوشی ها رنگ آبی و سبز دارد. مقاومت تراشه ای کوچک ترین قطعه روی برد موبایل است. کار مقاومت تراشه ای کاهش جریان و انتقال آن است.
2. مقاومت شبکه ای: این قطعه نیز در کل برد به کار رفته است. مقاومت شبکه ای از دو یا چند مقاومت تراشه ای ساخته می شود.

       8. ترانزیستور

تراتزیستور را می توان در همه بخش های برد موبایل یافت. این قطعه سیاه رنگ است و 3 پایه دارد. ترانزیستور ها وظیفه سوئیچینگ را  در برد بر عهده دارند.

توجه

فایل قطعه شناسی برد موبایل pdf به صورت رایگان در اختیار اعضای کانال تلگرام زانکو (@Zanckoir) قرار می گیرد. برای دانلود فایل به اعضای کانال زانکو بپیوندید.